Θρομβοφιλία και Αποβολές

Θρομβοφιλία και Αποβολές. Γράφει ο Δρ Θάνος Παράσχος. Γυναικολόγος-Μαιευτήρας.
Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδοσκοπική χειρουργική. τ. Επιμελητής Νοσοκομείων Hammersmith & Whipps Cross του Λονδίνου

Τα αίτια των καθ’ έξιν αποβολών
Το 15-20% των κυήσεων καταλήγουν σε αποβολή. Στις περιπτώσεις των καθ' έξιν αποβολών, τα αίτια μπορεί να είναι: γενετικά (μη φυσιολογικός αριθμός ή δομή χρωμοσωμάτων των σπερματοζωαρίων και των ωαρίων), ανατομικά (δυσμορφίες της μήτρας), ορμονικά, ανοσολογικά (αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα), αιματολογικές διαταραχές, λοιμώξεις. Ένα σημαντικό ποσοστό αποβολών οφείλονται στην προβληματική κατάσταση του αίματος της εγκύου. Αυτό είναι φυσικό, καθώς το έμβρυο «συναλλάσσεται» με τη μητέρα του μέσω του αίματος. Έτσι, μια θρομβωτική ανωμαλία μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την κύηση.

Θρομβοφιλία και Εγκυμοσύνη
Κατά τη διάρκεια μιας κύησης, τα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων και η πίεση που προκαλεί η διογκωμένη μήτρα στα αγγεία της κοιλιάς μπορεί να προκαλέσουν υπερπηκτικότητα στο αίμα της εγκύου. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνεται ο κίνδυνος θρόμβωσης και απόφραξης των αιμοφόρων αγγείων του πλακούντα.

Η θρομβοφιλία είναι μία διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος, η οποία σχετίζεται άμεσα με τις επαναλαμβανόμενες αποβολές, αλλά και με άλλες επιπλοκές της κύησης, όπως προεκλαμψία, αποκόλληση πλακούντα, ελλιπή ανάπτυξη του εμβρύου ή πρόωρο τοκετό. Η θρομβοφιλία πολλαπλασιάζει αυτούς τους κινδύνους από 10 έως 100 φορές, ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής και τους εξωτερικούς επιβαρυντικούς παράγοντες (βάρος εγκύου πάνω από 80 κιλά, λήψη ορμονών, ακινησία, κάπνισμα).

Περίπου 1 στους 7 Έλληνες πάσχει από θρομβοφιλία, είτε επίκτητη είτε κληρονομική.
Επίκτητη Θρομβοφιλία
Στις γυναίκες, μπορεί να προκληθεί επίκτητη θρομβοφιλία από παχυσαρκία (βάρος άνω των 80 κιλών), ακινησία, λήψη αντισυλληπτικών (ιδιαίτερα τρίτης γενιάς) από το στόμα, σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο, ηπατοπάθειες, το κάπνισμα, τραυματισμούς από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις (καισαρική τομή), το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, ηλικία άνω των 35 ετών, πολυτοκία (αν έχουν προηγηθεί περισσότεροι από τέσσερις τοκετοί), ακόμα και από την ίδια την εγκυμοσύνη. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό φλεβοθρόμβωσης, οι πιθανότητες για επίκτητη θρομβοφιλία επίσης αυξάνονται.

Κληρονομική Θρομβοφιλία
Το 75% των περιπτώσεων κληρονομικής θρομβοφιλίας οφείλονται σε γονιδιακή βλάβη και συγκεκριμένα στη μετάλλαξη κάποιου γονιδίου (V-Leiden, προθρομβίνης, MTHFR). Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σε επάρκεια στον οργανισμό οι φυσικοί ανασταλτές της πήξης, όπως οι πρωτεΐνες C και S. Τόσο η μετάλλαξη του Παράγοντα V (Leiden), όσο και η μετάλλαξη του Παράγοντα ΙΙ (προθρομβίνη) τριπλασιάζουν τον κίνδυνο απώλειας του εμβρύου.


Εγκυμοσύνη και Βιταμίνες
Το γονίδιο (ένζυμο) MTHFR είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία του φυλλικού οξέος στο αίμα, που ρυθμίζει το αμινοξύ ομοκυστεΐνη. Μειωμένα επίπεδα φυλλικού οξέως συνεπάγονται αύξηση των επιπέδων ομοκυστεΐνης, που μπορεί να προκαλέσει αποβολές, κυρίως στην αρχή μιας εγκυμοσύνης. Φυλλικό οξύ μπορούμε να παίρνουμε από μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει πράσινα λαχανικά (σπανάκι, φασολάκια, αρακά, σπαράγγια, αβοκάντο, λάχανο), μπανάνες, εσπεριδοειδή, καρύδια, αναποφλοίωτο ρύζι, φακές, συκώτι, φράουλες, τόνο, κρόκους αβγών και γιαούρτι. Φυλλικό οξύ μπορούμε επίσης να πάρουμε και ως συμπλήρωμα διατροφής, μαζί με τις βιταμίνες Β6 και Β12.

Ας σημειωθεί ότι το φυλλικό οξύ μειώνει και τον κίνδυνο γεννητικών ανωμαλιών της σπονδυλικής στήλης και του εγκεφάλου του εμβρύου.

Πώς διαπιστώνεται η Θρομβοφιλία
Η θρομβοφιλία διαπιστώνεται με μία σειρά γονιδιακών/αιματολογικών εξετάσεων. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να ανιχνευθεί η μετάλλαξη στους παράγοντες V-Leiden (μετάλλαξη G1691A), Προθρομβίνης (FII-μετάλλαξη G20210), Ομοκυστεΐνης (MTHFR-μετάλλαξη C677T), καθώς και ο πολυμορφισμός της Γλυκοπρωτεΐνης Ιa (GPIa-μετάλλαξη C807T). Επίσης θα πρέπει να ελεγχθεί ο Ενεργοποιητής του Αναστολέα του Πλασμινογόνου (PAI-I-4G/5G), η ανεπάρκεια Αντιθρομβίνης ΙΙΙ και Πρωτεϊνών C και S, καθώς και τα επίπεδα Ομοκυστεΐνης στο πλάσμα του αίματος.

Πώς μπορείτε να προστατευθείτε από τη θρομβοφιλία, για να αποφύγετε μια αποβολή
Αν είστε έγκυος ή κάποιος κοντινός συγγενής σας πάσχει από θρομβοφιλία και αν υπάρχει ιστορικό επιπλοκών εγκυμοσύνης (προεκλαμψία, αποκόλληση πλακούντα, ελλιπής εμβρυακή ανάπτυξη, πρόωρος τοκετός) συνιστάται να κάνετε θρομβοφιλικό έλεγχο και φαρμακευτική αντιπηκτική αγωγή, ανάλογα με την περίπτωση. Η κλασική ηπαρίνη και οι ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους δεν περνούν μέσα στον πλακούντα, οπότε θεωρούνται ασφαλείς για το έμβρυο και αποτελεσματικές στη θεραπεία και στην προφύλαξη από θρομβοεμβολικά επεισόδια κατά την κύηση.

Σε περίπτωση τυχαίας εύρεσης κάποιου τύπου θρομβοφιλίας, θα χρειαστεί να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας, ο οποίος και θα σας παρακολουθεί εφόρου ζωής, με ή χωρίς τη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων.